انواع کوچینگ

کوچینگ فرایندی است که می‌توان آن را در موقعیت‌ها و محیط‌های متفاوت و براساس نیازهای افراد ارائه کرد. کوچینگ انواع مختلفی دارد که به دیدگاه‌ها، رفتارها، مهارت‌ها و دانش، و همچنین اهداف و انگیزه‌های شغلی می‌پردازند و همچنین روی توسعه جسمی و فکری نیز متمرکز هستند. انواع کوچینگ معمولا برای ارتقاء، توسعه و یادگیری مهارت‌های جدید، یافتن موفقیت فردی، دستیابی به اهداف و مدیریت تغییر زندگی و چالش‌های فردی به کار می‌رود.

دو نوع کلی کوچینگ وجود دارد که در دو موقعیت متفاوت انجام می‌شود:
1- کوچینگ در سازمان: در کنار آموزش و منتورینگ، و…
2- کوچینگ در خارج از سازمان: مانند کوچینگ فردی، که معمولا توسط کُوچ‌های حرفه‌ای انجام می‌شود.

طبقه‌بندی دیگر، به درجات رسمی بودن و ساختار کوچینگ اشاره دارد:
• کوچینگ می‌تواند خیلی غیررسمی و دارای ساختار بسیار آزاد باشد
• و یا رسمی و دارای ساختار سنگین و جدی باشد
• یا ترکیبی از هر دو

حالا با چند نوع مختلف کوچینگ آشنا می‌شویم:

انواع کوچینگ

در ادامه انواع کوچینگ را در یک دسته‌بندی 15 تایی به شما معرفی می‌کنیم و درباره‌اشان توضیح می‌دهیم. این تقسیم‌بندی برای کوچینگ کاملا سلیقه‌ای است. هر فرد و سازمانی ممکن است بخش‌بندی خاص خود را برای خدمات کوچینگ داشته باشد. کما اینکه در نوشته‌های دیگری در همین سایت، انواع دیگری از تقسیم‌بندی کوچینگ را ملاحظه می‌کنید. شما نیز بسته به نیاز فردی یا سازمانی خودتان می‌توانید از انواع خدمات کوچینگ بهره‌مند شوید.

1- کوچینگ کسب و کار

کوچینگ کسب و کار همواره در حوزه کار فردی یا گروهی برای دستیابی به اهداف سازمانی انجام می‌شود.

2- کوچینگ مدیران اجرایی

کوچینگ فرد به فرد بیش از پیش به عنوان روشی برای ارتقای مدیران اجرایی سازمان ها در توسعه مهارت‌های جدید، بهبود عملکرد، غلبه بر انحراف از مسیر اصلی فعالیت، و کسب آمادگی برای پیشرفت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان انواع کوچینگ، این نوع خدمات خود را در سطح اجرایی ارائه می‌کند و خود را با اهداف سازمان گره می‌زند؛ به طبع منجر به بهبود در نتایج کسب و کار می‌شود. کوچینگ مدیران اجرایی معمولا توسط کُوچ‌هایی انجام می‌شود که خارج از سازمان هستند و بابت خدمات آنها طی یک دوره و تعداد جلسات درخواستی توافق شده است.

3- کوچینگ فردی/ زندگی

کُوچ زندگی/فردی به افراد کمک می‌کند تا به آگاهی دست یافته و اهداف و اولویت‌های فردی خود را شناسایی کنند، تفکرات، احساسات و انتخاب‌های خود را بهتر بشناسند و برای تغییر زندگیشان، دستیابی به اهدافشان، و احساس رضایت‌مندی بیشتر گام های مناسب بردارند.

4- کوچینگ شغلی

کُوچ شغلی به افراد کمک می‌کند تا بدانند از شغل و حرفه خود چه می‌خواهند، و سپس برای انتخاب گام‌های مناسب در دستیابی به اهداف شغلی هم راستا با دیگر بخش‌های زندگی‌شان تصمیم بگیرند.

5- کوچینگ گروهی

در دسته‌بندی انواع کوچینگ، این یکی از دو نوع کوچینگ است که به صورت گروهی برگزار می‌شود. نوع دیگر کوچینگ تیمی است که در ادامه توضیح خواهم داد. کُوچ‌های گروهی با افراد به صورت گروهی کار می‌کنند. کانون اصلی این کوچینگ از توسعه رهبری تا توسعه شغلی، مواجهه با استرس تا تیم‌سازی متغیر است. کوچینگ گروهی مزایای کوچینگ فردی را با منابع گروهی ترکیب می‌کند. به این ترتیب، افراد از یکدیگر یاد می‌گیرند و تعاملات در چارچوب گروه شکل می‌گیرد.

6- کوچینگ عملکرد

در کوچینگ عملکرد یکی دیگر از انواع کوچینگ است که در آن کوچ به کارمندان در همه سطوح کمک می‌کند تا الزامات شغلی، شایستگی‌های لازم برای دستیابی به آن الزامات، شکاف میان عملکرد فعلی و عملکرد مطلوب، و فرصت‌های بهبود عملکرد خود را بشناسند. سپس، با کارمندان، روسای آنها و دیگران در محل کارشان همکاری می‌کنند تا کارمندان با آگاهی از شکاف‌های عملکردی موجود، برنامه‌های اقدام برای توسعه حرفه‌ای خود را تدارک ببینند.

7- کوچینگِ رهبران جدید

کُوچ‌های افرادی که به تازگی در نقش‌های رهبری منصوب یا استخدام شده‌اند، به آنها کمک می‌کنند “سوار کشتی” شوند. هدف از کوچینگ رهبران شفاف‌سازی درباره‌ی مولفه‌های کلیدی رهبری، مهم‌ترین مسئولیت‌های نقش جدید او، اهدافی که باید در ماه اول بعد از انتصاب به آنها دست یابد، و روش‌های یکپارچه‌سازی و هماهنگی تیم‌های تحت رهبری با کل سازمان است. تمرکز اصلی این نوع کوچینگ کمک به رهبر جدید برای برقراری ارتباط با اهداف کسب و کار و دستیابی به آنهاست.

8- کوچینگ رابطه

کُوچ رابطه به دو یا چند نفر کمک می‌کند تا تعاملات تازه‌ای بسازند، تعاملات خود را تغییر دهند، یا آنها را بهبود بخشند. این نوع کوچینگ می‌تواند در بستر حرفه ای، فردی یا هر شرایط دیگری باشد.

9- کوچینگ توسعه‌ای

در اینجا کُوچ با سازمان‌ها همکاری می‌کند تا افرادی که برای آینده سازمان کلیدی هستند یا بخشی از برنامه موفقیت سازمان محسوب می‌شوند به نهایت پتانسیل خود دست پیدا کنند. در اینجا، تمرکز کوچینگ شامل ارزیابی، توسعه شایستگی، برنامه‌ریزی حمایتی و اجرای پروژه‌های استراتژیک است.

10- کوچینگ برنامه ریزی توسعه فردی/ حرفه‌ای

سازمان‌هایی که از ارزیابی یا فرایندهای بازخورد 360 درجه استفاده می‌کنند معمولا کُوچ‌ها را استخدام می‌کنند تا به کارمندان کمک کنند نتایج ارزیابی‌ها و بازخورد خود را تفسیر کنند. به علاوه، کُوچ‌ها روی افراد کار می‌کنند تا تصمیمات شغلی اتخاذ کنند و براساس بازخوردها، نتایج ارزیابی و دیگر داده‌های مربوطه برنامه‌های توسعه حرفه‌ای آماده کنند.

11- کوچینگ رفتاری هدف‌مند

کُوچ‌هایی که کوچینگ رفتاری هدفمند ارائه می‌کنند به افراد کمک می‌کنند تا رفتارها یا عادات خاصی را تغییر داده یا روش‌های جدید و کارآمدی برای کار و تعامل با دیگر پیدا کنند. این نوع کوچینگ به افرادی کمک می‌کند که در شغل فعلی خود بسیار موفق هستند و یا می‌خواهند مسئولیت‌های تازه‌ای بپذیرند که نیازمند تغییر در برخی رفتارهاست.

12- کوچینگ میراث

کُوچ میراث به رهبرانی کمک می‌کند که در نقش کلیدی خود به بازنشستگی نزدیک می‌شوند و می‌خواهند درباره میراثی که پشت سر خواهند گذاشت تصمیم بگیرند. به علاوه، این کُوچ درباره نقش رهبری و خروج از آن نیز یاری می‌دهد.

13- کوچینگ جانشینی

کوُچ جانشینی به ارزیابی کاندیدهای احتمالی برای پست‌های مدیریت ارشد و آماده‌سازی آنها برای ارتقای شغلی در نقش‌های بالاتر کمک می‌کند. کوچینگ جانشینی در هر سارمانی که شاهد رشد یا جابه‌جایی کارمندان در رده‌های رهبری باشد استفاده می‌شود و به خصوص در کسب و کارهای خانوادگی برای حفظ اداره شرکت بسیار مفید خواهد بود. از آنجا که ارزیابی غالبا بخشی از این روش مداخله‌ای است، تعیین شفاف انتظارات و قواعد بازی برای حفظ محرمانه ماندن اطلاعات بسیار ضروری است. همچنین لازم است برخی از شرکت‌ها برای ارزیابی و کوچینگ از افراد جداگانه‌ای استفاده کنند.

14- کوچینگ مهارت‌های ارتباطی/ کوچینگ مهارت ارائه

این نوع کوچینگ به افراد کمک می‌کند تا به خودآگاهی در این باره دست پیدا کنند که دیگران چه ادراکی نسبت به آنها دارند و چرا این ادراک را نسبت به آنها دارند. در این کوچینگ، مراجعان روش‌های جدیدی تعامل با دیگران را یاد می‌گیرند. استفاده از ضبط ویدئویی همراه با بازخورد به مراجعان کمک می‌کند تا خود را از همان چشم‌اندازی ببینند که دیگران می‌بینند. کُوچ به آنها کمک می‌کند تا نحوه برقراری ارتباط را تغییر داده و با تغییر در واژه‌ها، نحوه ارائه حرفه‌ای، بیان درست واژه‌ها (فن بیان) و زبان بدن برای انتقال موثرتر پیام‌هایشان بر دیگران تاثیر بگذارند.

15- کوچینگ تیمی

کوچینگ تیمی یکی از انواع کوچینگ است که در آن یک یا چند کُوچ تیمی با رهبر و اعضای یک تیم کار می‌کنند تا ماموریت، چشم‌انداز، استراتژی، و قواعد تعهد به یکدیگر و مشارکت را تعیین کنند. رهبر و اعضای تیم را می‌توان به صورت انفرادی کُوچ کرد تا جلسات تیمی و دیگر تعاملات تسهیل شوند، کارآیی گروه به عنوان یک تیم با عملکرد بالا تثبیت شود، و اهداف تیمی به دست آیند. 

ترجمه: حسین گایینی